Wat te doen bij malefide websites

Leden van APPLiA Nederland hebben regelmatig te maken met malafide websites waarop hun producten worden aangeboden. Consumenten die producten via dergelijke websites bestellen krijgen deze na betaling niet geleverd. Zij beklagen zich hierover bij producenten die op deze websites worden vermeld. Wat kun je als producent doen wanneer je producten worden aangeboden via malafide websites? In dit artikel worden een aantal effectieve maatregelen beschreven.  

Aangifte/Notice-and-Takedown

Wanneer er sprake is van misbruik door malafide websites, kun je de volgende stappen ondernemen:

• Doe aangifte bij de politie. De politie houdt een lijst bij met malafide webshops, rekening- en telefoonnummers, e-mailadressen en websites. De politie waarschuwt voor handel met deze partijen. Aangifte doen kan via politie.nl of via het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting. De politie kan een Notice-and-Takedown sturen naar de host van de domeinnaam. Verder kan de politie het rekeningnummer van een oplichter doorgeven aan de bank die de rekening van de oplichter kan blokkeren. Ook kunnen betaalgegevens worden doorgegeven aan betaaldiensten.

• Start zelf een Notice-and- Takedown-procedure. Via whois is informatie verkrijgbaar over een domeinnaam, zoals de houder en de host van het domein. Als je de host achterhaalt, kun je misbruik melden en vragen of de host de website offline haalt.
  
  De Stichting Internet Domeinnaamregistratie (SIDN) adviseert om onrechtmatig/strafbaar gedrag zo dicht mogelijk bij de bron aan te pakken. Dit betekent dat allereerst degene die de informatie heeft geplaatst wordt aangepakt, gevolgd door  de eigenaar van de website, de houder van de domeinnaam, de webhoster en de registrar. De SIDN kan ingrijpen als er overduidelijk sprake is van onrechtmatig of strafbaar handelen en wanneer het niet eenvoudig is de informatie zelf offline te halen, bijvoorbeeld omdat de website vanuit het buitenland wordt gehost.

• Adviseer consumenten die zich melden om ook aangifte te doen bij de politie. Met instemming van slachtoffers kunnen fraudegevallen worden behandeld door de Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders (LAVG) en de Service Organisatie Directe Aansprakelijkstelling (SODA). Deze organisaties zetten zich in om het geld van slachtoffers terug te krijgen. Consumenten kunnen bovendien een klacht indienen bij het consumentenloket van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), de Consumentenbond en de Fraudehelpdesk. Deze organisaties kunnen ervoor zorgen dan deze websites offline worden gehaald. De ACM kan in geval van misleidende en agressieve handelspraktijken ten aanzien van consumenten bovendien bestuurlijke boetes opleggen als de (rechts-)personen achter deze websites kunnen worden achterhaald. Een voorbeeld hiervan is de zaak tegen slotenmakers die spoeddiensten aanboden.

Juridische procedures

Malafide webshops kunnen leiden tot imagoschade. Als Notice-and-Takedown nergens toe leidt en bekend is wie de (rechts)persoon is achter de malafide websites, kunnen ook civielrechtelijke procedures worden gestart. De meest voor hand liggende zijn:  

• Een procedure wegens onrechtmatige daad. Content op een website kan onrechtmatig zijn als bijvoorbeeld de reputatie van personen of bedrijven wordt geschonden of wanneer er sprake is van misleidende commerciële informatie. Als er sprake is van een onrechtmatige daad kan schadevergoeding worden gevorderd. Bij de rechter kan ook worden gevorderd dat misleidende mededelingen worden verboden. Een andere vordering is dat een rectificatie wordt geplaatst of content wordt verwijderd. Aan de rechter kan bovendien worden verzocht om een dwangsom (een boete) op te leggen voor elke dag dat het vonnis niet wordt nageleefd.   
  
• Een procedure wegens inbreuk op intellectuele eigendomsrechten, zoals merkrechten of handelsnaamrechten. In deze procedure kunnen dezelfde vorderingen worden ingesteld als hiervoor genoemd. Bij (een dreigende) inbreuk op intellectuele eigendomsrechten zijn extra procedures mogelijk, zoals de exparte procedure. Deze procedure is ingrijpend. Aan de rechter wordt dan gevraagd een verbod op te leggen om handelingen die inbreuk maken te staken. De rechter kan dit verbod opleggen  zonder de wederpartij te horen. De wederpartij wordt dus “ineens” geconfronteerd met een verbod. Als onterecht een verbod wordt opgelegd, kan dat voor behoorlijk wat schade zorgen.

Aansprakelijkheid internetproviders

Ten aanzien van internetproviders kan ook een rechterlijk bevel worden gevorderd om een onrechtmatige inbreuk te beëindigen of te voorkomen.

Internetproviders genieten wel enige bescherming op grond van de wet, omdat zij vaak slechts fungeren als doorgeefluik van informatie. De wet bevat vrijstellingen van aansprakelijkheid voor internetproviders. Welke vrijstelling geldt, is afhankelijk van de dienst die de internetprovider verleent en de mate waarin de internetprovider zich met de inhoud bemoeit.   

De vrijstelling voor hosting geldt bijvoorbeeld alleen als de provider geen kennis draagt of behoort te dragen van het onwettige karakter van andermans informatie of prompt handelt om de informatie te verwijderen of de toegang daartoe onmogelijk maakt (notice-and-takedown).

Als niet aan de voorwaarden van de vrijstellingen is voldaan, kan een internetprovider toch aansprakelijk zijn voor schade wegens onrechtmatige handelen.

Meer informatie

Neem voor meer informatie contact op met mr. Ramona Doerga van FME Advocaten, ramona.doerga@fme.nl, tel.nr. 079 3531145.